مسجد جامع اردستان نخستین مسجد دو طبقه جهان اسلام
مسجد جامع اردستان یکی از باشکوهترین مساجد تاریخی حاشیه کویر مرکزی ایران است. این مسجد تاریخی که از نظر معماری در نوع خود بینظیر است در میان باغهای انار اردستانیها جای گرفته .مسجد جامع اردستان چنان شکوه و عظمتی دارد که در میان شهرهای حاشیه کویر مرکزی ایران اردستان را شاخص کرده است. اردستان شهری در شمال اصفهان و در حاشیه کویر است و در گویش محلی آن را اروسون، اردسون و آردسون میخوانند و در شمال استان اصفهان واقع شده. براساس کاوشهای باستانشناسان ساخت این شهر را به دوران پادشاهان اشکانی نسبت دادهاند
آندره گدار، باستانشناس نخستین کسی بوده که در مورد تاریخچه مسجد جامع اردستان تحقیقات مدونی انجام داده است. وی بعد از سالها تحقیق به این نتیجه رسیده که این مسجد تاریخی در چند مرحله ساخته شده. نخستینبار مسجد در همان قرون ابتدای ورود اسلام به ایران روی آتشکده سابق بنا شده است.
اما مسجد فعلی که باقی مانده در زمان سلجوقیان ساخته شده است. گدار زمان ساخت گنبد اصلی مسجد را دوران سلطنت ملکشاه سلجوقی دانسته. درواقع مسجد فعلی روی خرابههای مسجدی قدیمیتر ساخته شده است. هنوز برخی از آثار باقیمانده از بنای قدیمیتر را در چند ستون، جرز و سرطاقهای رواق ورودی میتوان دید.
مجید پوستچیان