گنبد باشکوه مسجد شیخ لطف الله بهصورت دو پوسته پیوسته است که ارتفاع راس گنبد تا سطح زمین حدود سی و دو متر و دهانه آن دوازده متر و قطر بیرونی آن بیست و دو متر است. این گنبد نسبت به گنبد مساجد دیگر، ارتفاع کمتری دارد که بیشک ساخت آن در مقایسه با گنبدهای معمولی دشوارتر بوده است. معمار این بنا در هنگام ساخت، دیوارهای مجاور گنبد را قطور ساخته بود تا توان تحمل سنگینی و فشار گنبد را داشته باشند.
گنبد مسجد روی هشت طاق جناغی قرار گرفته است و بالای این طاقها، شانزده پنجره مشبک به چشم میخورد که به تهویه هوا کمک میکنند. ضمن اینکه هر یک از این پنجرهها با نقوش اسلیمی تزیین شدهاند؛ موضوعی که باعث شکست نور و نورپردازی غیرمستقیم میشود. در طول روز بخشی از نور خورشید از طریق این پنجرهها وارد مسجد میشود و فضایی روحانی به وجود میآورد.
در فاصله بین این پنجرهها، کتیبههایی مزین به آیات سوره نصر و جمعه و... تعبیه شده است. دو کتبیه نیز به خط رضا عباسی در ساقه گنبد وجود دارد که نقوش گل و بوته و کاشیهای آبی آن به زیبایی هرچه تمامتر خودنمایی میکنند و از زیباترین کاشیکاریها در معماری ایرانی به شمار میروند.
یکی جالبترین بخشهای گنبد را میتوان مرکز داخلی گنبد با نقش طاووس دانست که وقتی نور به آن میتابد، شکل پرهای طاووس بیشتر خودنمایی میکند. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که کشیدن اشکال حیوانات در مساجد غیرمجاز است؛ هرچند این کار با ظرافتی زیبا و با کمک نور در مسجد شیخ لطف الله محقق شده است. این سی و دو نقش لوزی بهشکلی در کنار هم قرار گفتهاند که هرچه بهسمت مرکز گنبد پیش میروند، کوچکتر میشوند و با این روش سعی شده است که ارتفاع گنبد بیشتر به نظر برسد.
جذابیتهای این گنبد به همین جا خلاصه نمیشود و کاشیهای معرق بهکاررفته در داخل آن زیبایی این گنبد را چند برابر کردهاند؛ بهخصوص که در اثر تابش نور خورشید، جلوهای بسیار زیبا پیدا میکنند.
بخش بیرونی گنبد زیبا و عظیم مسجد شیخلطفالله در زمانهای مختلف روز به رنگهای متنوعی درمیآید؛ بهطوری که در سپیدهدم میتوانید شاهد رنگ صورتی، در طول ظهر رنگ کرم و در هنگام غروب رنگ آجری باشید.
طرح گنبد مسجد بهشکل یک ستاره هشتگوش ساخته شده است که با شیب ملایمی به راس گنبد منتهی میشود.
منبع : اینستاگرام pashaei.photographer
عکاسی معماری - امیر حسین پاشایی